Συλλογικό κείμενο συμβολής για την ιδρυτική συνδιάσκεψη της Λαϊκής Ενότητας.

Τα ζητήματα αιχμής που αφορούν την «καθημερινότητα» την εποχή του μνημονίου σημαίνουν και έναν ιδιαίτερο τρόπο να συναρθρώνονται οι υλικοί όροι ζωής και αναπαραγωγής κάθε ανθρώπινου υποκειμένου. Έτσι, αναγνωρίζουμε σήμερα μια κοινωνική διαστρωμάτωση, όπου ο κόσμος της εργασίας στην Ελλάδα, οι μικρομεσαίοι, οι αγρότες κ.λπ. έχουν συμπιεστεί εισοδηματικά προς τα κάτω, ενώ ταυτόχρονα ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, με προεξάρχουσα τη νεολαία, παραμένει εκτός της παραγωγικής διαδικασίας, με τα νούμερα της ανεργίας να αγγίζουν το 25% πανελλαδικά και πάνω από 50% στους/στις νέους/ες. Αντιλαμβανόμαστε έτσι ότι διαμορφώνεται μια νέα κοινωνική πραγματικότητα, όπου αντικειμενικά αυξάνονται οι άμεσες καθημερινές ανάγκες επιβίωσης του καθένα και της καθεμιάς μας. Αυτή η πραγματικότητα διαμορφώνεται από την όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων και αναδεικνύει με τη σειρά της νέες δυνατότητες έκφρασης του λαϊκού κινήματος και της ίδιας της ταξικής πάλης, ακριβώς γιατί ο εξαθλιωμένος ελληνικός πληθυσμός αναγκάζεται να βρει διέξοδο και να καλύψει τις υλικές του ανάγκες.

Στη βάση αυτής της αδήριτης ανάγκης του ελληνικού λαού για επιβίωση είναι που αναδεικνύονται νέες μορφές οργάνωσης, αλληλεγγύης και αντίστασης. Η ανάπτυξη των δικτύων κοινωνικής αλληλεγγύης, όπως αυτή έγινε από την εφαρμογή του πρώτου μνημονίου έως σήμερα, αποτελεί αναπόφευκτη έκφραση του λαϊκού-ταξικού κινήματος, έστω κι εάν αυτή δεν εκφράζεται εντός του κλασικού πυρήνα της παραγωγικής διαδικασίας, με την εξαίρεση κάποιων εγχειρηματων αυτοδιαχείρισης όπως η ΒΙΟ.ΜΕ., αλλά κυρίως στη σφαίρα των αναπαραγωγικών διαδικασιών. Είναι σημαντικό να δούμε ότι στήθηκαν τα δίκτυα αλληλεγγύης πολλές φορές έξω από τη δράση της αριστεράς, που έμεινε είτε σε έναν παραδοσιακό τρόπο παρέμβασης είτε μπήκε σε αυτά εργαλειακά, π.χ. ο ΣΥΡΙΖΑ. Για εμάς, τα δίκτυα αλληλεγγύης δεν μπορούν να αποτελούν απλώς τα «εργαλεία» με τα οποία κάνουμε «φιλανθρωπία» για να κεφαλαιοποιήσουμε πολιτικά την επαφή με τον κόσμο, όπως έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι πρωτίστως κίνημα αυτοόργανωσης του πληττόμενου υποκειμένου που θέλει να εκπροσωπήσει η αριστερά και μια διαδικασία στην οποία φτιάχνονται νέες συλλογικές θεσμίσεις και κοινωνικά μπλοκ, καθώς και αναδεικνύονται νέες πολιτικές συνθέσεις.

Αλληλεγγύη και προσφυγική κρίση

Ταυτόχρονα με την όλο και εντεινόμενη ανθρωπιστική κρίση στη χώρα μας, έρχεται να προστεθεί και το κύμα προσφύγων και μεταναστών/ριων. Οι 55.000 πρόσφυγες που μένουν αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, που είναι μέρος της προσφυγικής κίνησης, «αναγκάζονται» πλέον και «αναγκαζόμαστε» να ζήσουμε μαζί. Τα αναγνωρίσιμα αίτια αυτής της κατάστασης είναι πρωτίστως ο πόλεμος και η φτώχεια που επικρατούν στη Συρία και στην ευρύτερη περιοχή, που είναι παράγωγα της αλληλεπίδρασης των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων της Δύσης και των φονταμενταλιστικών πρακτικών του ISIS. Αυτή η συνθήκη σε συνδυασμό με την πρόσφατη ευρωτουρκική συμφωνία που συνυπέγραψε η ελληνική κυβέρνηση έρχεται να επικυρώσει μια τομή σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα έτσι όπως τα αναγνωρίζαμε μέχρι σήμερα.

Διότι πρώτον, επικυρώνεται η νομιμοποίηση των απελάσεων των λεγόμενων παράτυπων μεταναστών, εκείνων δηλαδή των ανθρώπων που επιλέγονται ως μη επιλέξιμοι για μετεγκατάσταση στην Ευρώπη, με μια ομολογουμένως βαθιά ταξική διαδικασία διαλογής, όπου εξετάζονται κριτήρια όπως η μόρφωση, η οικονομική κατάσταση των υποψήφιων για μετεγκατάσταση στην Ευρώπη, που καθορίζουν το ποιος/α εντάσσεται σε αυτό που επανορίζουν ως «ενσωματώσιμο πληθυσμό». Ενώ έρχεται να καταπατήσει θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και κατοχυρωμένες διεθνείς συνθήκες, όπως η συνθήκη της Γενεύης του 1951 που εξασφάλιζε την ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων οι οποίοι αναγκάζονται για λόγους πολέμου, οικονομικούς ή πολιτικούς να φύγουν από τη χώρα καταγωγής τους.

Μπροστά σε όλη αυτή τη σύνθετη πραγματικότητα, θεωρούμε ότι το προσφυγικό εισβάλλει ως ένα κρίσιμο ζήτημα γύρω από το οποίο σήμερα ο αντίπαλος, που είναι η κυβέρνηση και η Ε.Ε., εφαρμόζει μια αντιμεταναστευτική πολιτική και ταυτόχρονα συνενώνονται κάποιες βασικές αιχμές που συντελούν για εμάς το πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη κινήματος. Η αντιμεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης συναρθρώνεται γύρω από το σχέδιό της που στοχεύει στο να αδειάσουν οι χώροι όπου οι πρόσφυγες παραμένουν ορατοί και να τους διασκορπίσει σε όλη την Ελλάδα, σε μεγάλα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ώστε να εξασφαλίζεται η δυνατότητα πιο ταχύρρυθμων απελάσεων, που είναι ο πυρήνας της συμφωνίας την οποία υπέγραψε και καλείται να εφαρμόσει.

Στη βάση αυτού του σχεδίου αντιλαμβανόμαστε ότι πρώτιστα υπάρχει ζήτημα περιθωριοποίησης των προσφύγων ως κεντρική κυβερνητική επιλογή και απομόνωσής τους από τον κοινωνικό ιστό και δευτερευόντως είναι θύματα περιορισμού της δυνατότητας πρόσβασης στον κοινωνικό εξοπλισμό (σχολεία, νοσοκομεία, βρεφικοί σταθμοί κ.λπ.), που υφίστανται κι ο κόσμος της εργασίας στην Ελλάδα.

Στην προσπάθειά μας να συγκρουστούμε στην πράξη με το σχέδιο της Ε.Ε. και της κυβέρνησης, είναι που το ανταγωνιστικό και πολύμορφο κίνημα αλληλεγγύης μπορεί να αποτελέσει τμήμα ενός ευρύτερου κινήματος που θα αναζητά και θα εμπνέεται από νέους τρόπους να γίνεται πολιτική και θα αποτελεί μια ριζοσπαστική παρέμβαση στο πλαίσιο μιας επαναστατικής στρατηγικής. Αυτό δεν μπορεί να το δει κανείς ανεξάρτητα από τα ευρύτερα επίδικα που σχετίζονται με τις διαδικασίες ανασύνθεσης της ριζοσπαστικής αριστεράς και τον στρατηγικό στόχο της συγκρότησης του αριστερού ριζοσπαστικού μετώπου. Διότι μέσα από αυτή την διαδικασία δημιουργούνται όροι δικτύωσης, κοινής δράσης και παρέμβασης διάφορων συλλογικοτήτων που αφορούν από τη γειτονιά μέχρι την κεντρική πολιτική, όχι στη βάση γενικόλογων ιδεολογικών και πολιτικών αναφορών, ούτε στο πλαίσιο πολιτικών μετώπων διαμαρτυρίας, αλλά στο πλαίσιο συγκεκριμένων μετώπων παρέμβασης. Όπως επίσης και ικανοί όροι συγκρότησης πολιτικών και κοινωνικών συμμαχιών με κοινά κινηματικά χαρακτηριστικά και πολιτικές διεκδικήσεις, εκπροσωπώντας αλλά και συμπυκνώνοντας τα συγκεκριμένα υλικά συμφέροντα των προσφύγων (και συνεκδοχικά όλων των εργαζόμενων).

Οι δυνάμεις του αντιρατσιστικού κινήματος κατανόησαν ότι το ζήτημα στέγης των προσφύγων είναι μια συνθήκη που μας καλεί να υπερβούμε τις επιμέρους πολιτικές διαφορές και να διαμορφώσουμε πλατιές πρωτοβουλίες, ικανές να απαντήσουν στις άμεσες στεγαστικές ανάγκες των προσφύγων και παράλληλα να δημιουργούν τους όρους για την συγκρότηση κέντρων πολιτικού αγώνα και νέων διεκδικήσεων.

Η παρέμβαση στο αντιρατσιστικό κίνημα ευρύτερα και τελευταία από τη συμμετοχή μας στον Χώρο Στέγασης Προσφύγων City Plaza καταλαβαίνουμε ότι:

– Υπάρχουν πλέον οι όροι για επιτυχημένη παρέμβαση στο προσφυγικό με τρόπους που θα προασπίζουν τους υλικούς όρους ζωής των προσφύγων. Αυτό δεν θα συμβαίνει κάτω από το ενσωματώσιμο και διαχειριστικό πλαίσιο ενός ανέξοδου «ανθρωπισμού», αλλά υπό το πλαίσιο της ταξικής πάλης που απόλυτα ανταγωνιστικά θα παράγει αναχώματα στην κυρίαρχη πολιτική και παράλληλα θα διαμορφώνει τους κατάλληλους πολιτικούς και ιδεολογικούς όρους για να επανέλθουν σε πρώτο πλάνο οι ανάγκες και οι διεκδικήσεις των προσφύγων αλλά και του «έθνους των εργαζόμενων».

– Yπάρχουν οι όροι για να δώσουμε εκείνο το πολιτικό περιεχόμενο στα δικά μας εγχειρήματα αφενός για να ασκήσουμε την πίεση εκείνη προς το κράτος να αναλάβει τις ευθύνες πρόνοιας των κατατρεγμένων προσφύγων, αφετέρου γιατί πρέπει να περπατήσουμε στο λεπτό σημείο ισορροπίας όπου οι αυτοδιαχειριζόμενες δομές δεν θα είναι ενσωματώσιμες από τον κυρίαρχο καπιταλιστικό τρόπο διαχείρισης.

– Μπορούν να οικοδομηθούν ανταγωνιστικές μορφές άσκησης πολιτικής και κινηματικής συγκρότησης που θα πρωτοστατούν, όχι μόνο στο να συγκροτηθεί κίνημα, αλλά και στο να οικοδομηθεί η πιο πλατιά κοινωνική συμμαχία, ώστε να δημιουργηθούν πολιτικά και κοινωνικά πραγματικές συνθήκες νικηφόρας προοπτικής.

Εν κατακλείδι, το επόμενο διάστημα θεωρούμε ότι πρέπει να διασφαλισθούν οι συγκεκριμένοι πολιτικοί και οργανωτικοί όροι ώστε να φτιαχτεί ένας πραγματικός συντονισμός των δομών αλληλεγγύης στην Αθήνα. Να γίνει ειδικός σχεδιασμός για τον εμπλουτισμό της διαδικασίας και με όσο το δυνατόν περισσότερα σχήματα/δομές (από σχήματα γειτονιάς, μέχρι σωματεία και ομοσπονδίες). Ώστε με αυτόν τον τροπο να δημιουργηθεί ένα επίπεδο δικτύωσης, συντονισμού και παρέμβασης του μέγιστου δυνατού των δυνάμεων που κινούνται σε μια ριζοσπαστική αριστερή κατεύθυνση. Θα πρέπει όμως εντελει να είμαστε προσεκτικοί/ες, διότι δεν πρέπει αυτή η συγκρότηση να ιδωθεί με ιδεολογικούς και οργανωτικούς όρους ενός απλού «αντιδικτύου», αλλά ως εκφορά ενός ανταγωνιστικού πολιτικού σχεδιασμού, με πολιτικούς όρους και κινηματική κατεύθυνση.

Aνδρικοπούλου Ευγενία, Π.Ε. Νέας Φιλαδέλφειας

Βασιλόπουλος Νίκος, Π.Ε. 4ης Δημοτικής Κοινότητας

Παναγιωτόπουλος Κώστας, Π.Ε. Υγείας

Σιμωτάς Σίμος, Π.Ε. Μεταμόρφωσης