Ως Αριστερή Ανασύνθεση καλούμαστε να τοποθετηθούμε με αφορμή μια σειρά πολύ ανησυχητικών περιστατικών και καταστάσεων που εξελίσσονται το τελευταίο χρονικό διάστημα εντός του δικτύου σχημάτων της ΕΑΑΚ αλλά και συνολικά εντός της φοιτητικής αριστεράς. Αποτελούν φαινόμενα με βαθιά πολιτικές αιτίες, που άπτονται της βαθιάς κρίσης στρατηγικής, φυσιογνωμίας και πολιτικοποίησης η οποία διέπει συνολικά τις δυνάμεις με αναφορά στον χώρο της ριζοσπαστικής, επαναστατικής αριστεράς.

Ειδικά στοιχεία συγκυρίας

1. Στην κοινωνία σήμερα κυριαρχεί το στοιχείο του αδιεξόδου, της απογοήτευσης, της απουσίας οποιασδήποτε λαϊκής αυτοπεποίθησης σχετικά με τη δυνατότητα να πάει αλλιώς η κατάσταση χωρίς μνημόνια, λιτότητα και ανεργία. Η κατάσταση αυτή, απόρροια της ήττας του 2015, αποτυπώνει μια δυσμενή αλλαγή του ταξικού συσχετισμού σε βάρος των δυνάμεων της εργασίας, της νεολαίας, του κινήματος και της αριστεράς. Αυτό με τη σειρά του αποτυπώνεται και στους μαζικούς χώρους της νεολαίας, όπως το πανεπιστήμιο, με κυρίαρχη την τάση της αποδιάρθρωσης των συλλογικών πρακτικών και δη του συνδικαλισμού. Η έκρηξη της ανεργίας ακυρώνει συλλογικές προσδοκίες που σε προηγούμενο διάστημα ευνόησαν την ανάπτυξη μεγάλων κινημάτων. Πρωτόγνωρες τάσεις όπως οι σπουδές με στόχο τη μετανάστευση αλλάζουν τα χαρακτηριστικά του μαζικού χώρου του πανεπιστημίου. Το άγχος, τα οικονομικά προβλήματα, αλλά και ο εντεινόμενος αυταρχισμός των πανεπιστημιακών διοικήσεων οδηγούν σε μια τάση αποδιάρθρωσης των συλλογικών πρακτικών.

2. Αυτή η κατάσταση δεν αφήνει ανεπηρέαστη την πολιτική στάση και των πιο πρωτοπόρων αγωνιστών και των πολιτικών οργανώσεων εντός της φοιτητικής αριστεράς και αποτυπώνεται σε ένα αρνητικό σύμπτωμα: την έξοδο από την ανάγκη οικοδόμησης αντιστάσεων, την οργάνωση συγκεκριμένων μαχών, τη διαμόρφωση μαζικών κινημάτων απέναντι στην καπιταλιστική αναδιάρθρωση. Η τάση αυτή μπορεί να παίρνει διάφορες μορφές:

- από τη φυγή σε έναν γενικόλογο αντικαπιταλισμό που δεν θέτει συγκεκριμένα κινηματικά και πολιτικά καθήκοντα,

- μέχρι την πρόταξη των φυσιογνωμικών διαχωρισμών, της οργανωτικής αναπαραγωγής και της πολιτικής ύπαρξης ως τον μοναδικό μαχητό στόχο της περιόδου.

3. Αυτές οι τακτικές, σε όλες τις εκδοχές τους εντός του μαζικού κινήματος, οδηγούν στον αφοπλισμό και την περιθωριοποίηση των δυνάμεων της ριζοσπαστικής και αντικαπιταλιστικής αριστεράς και τη διακύβευση μαζικών ενωτικών πολιτικών εγχειρημάτων όπως τα ΕΑΑΚ.

Πώς εξειδικεύονται αυτές οι τακτικές στη φοιτητική αριστερά

4α. Από τη μία, μια αριστερίστικη πολιτική κατεύθυνση που πατάει στην πολιτική απογοήτευση, που ιεραρχεί αντί του συγκεκριμένου το αφηρημένο και, αντί της διάταξης δυνάμεων με όρους μαζικού κινήματος σε αντικαπιταλιστική κατεύθυνση, την οικοδόμηση γύρω από μια γενική ιδεολογική τοποθέτηση είναι λογικό και επόμενο να ιεραρχεί την ενδυνάμωση μιας «αντικαπιταλιστικής πτέρυγας» με όρους αυτοαναφορικής κομματικής συγκρότησης αντί για την ενδυνάμωση ενός μαζικού κινήματος αντικαπιταλιστικής κατεύθυνσης.

Είναι αυτή η λογική που αναδεικνύει σήμερα το πρόβλημα των σεχταριστικών πρακτικών εντός και εκτός των ΕΑΑΚ. Είναι το ίδιο νήμα που υπονόμευσε το ενωτικό κατέβασμα της ριζοσπαστικής αριστεράς στην ΑΔΕΔΥ και στο ΤΕΕ ενώ υπήρχαν όροι και δυνατότητες. Είναι το νήμα που δεν επιτρέπει έναν πραγματικά ενωτικό συντονισμό σωματείων. Αυτό το νήμα απειλεί σήμερα τα ΕΑΑΚ με μια παραταξιοποίηση που δεν έχει σχέση ούτε με την ιστορία ούτε με τη δυναμική τους και το οποίο σήμερα προσπαθεί να υπονομεύσει τη δυνατότητα των ΕΑΑΚ να γίνουν ένας ευρύτερος αγωνιστικός πόλος, να πρωτοστατήσουν στην ευρύτερη συσπείρωση μικρότερων δυνάμεων εντός των σχολών, όπως το ΑΡΔΙΝ και η ΑΡΕΝ, και να καταφέρουν να συναρθρώσουν όλο το διάχυτο ριζοσπαστικό, αριστερό δυναμικό εντός των σχολών σε μια σύγχρονη αντιαναδιαρθρωτική, αντικαπιταλιστική και αντι-Ε.Ε. κατεύθυνση.

Υπό αυτή την έννοια, δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η «αντικαπιταλιστική πλειοδοσία» πάει χέρι με χέρι με μια πολιτική γραμμή η οποία αναδεικνύεται με έμφαση τα δύο τελευταία χρόνια μέσα στα ΕΑΑΚ και η οποία ιεραρχεί κριτήρια «πολιτικής ενοποίησης» που δεν εξυπηρετούν τίποτε άλλο από μια κατεύθυνση παραταξιοποίησης των ΕΑΑΚ ως κομματιού της «αντικαπιταλιστικής πτέρυγας». Της πτέρυγας που εκτείνεται από το κεντρικό πολιτικό μέτωπο (ΑΝΤΑΡΣΥΑ) μέχρι τις επιμέρους συνδικαλιστικές επιλογές (ανεξάρτητο ταξικό κέντρο αγώνα), τις πολιτικές πρωτοβουλίες και τα σχήματα (π.χ. block_tee).

4β. Από την άλλη, η παρακώλυση της λειτουργίας των σχημάτων, η παραβίαση της πρωτοκαθεδρίας της πολιτικής συνδιαμόρφωσης εντός του σχήματος ως πηγή άσκησης πολιτικής εντός του κοινωνικού χώρου, η οργανωτική επιβολή της πλειοψηφίας και ακόμα περισσότερο της μειοψηφίας (βέτο), η (αυτο)νομιμοποίηση πολιτικών αντιλήψεων εντός των ΕΑΑΚ να παρεμβαίνουν σε οποιοδήποτε κοινωνικό χώρο χωρίς τη συγκατάθεση του σχήματος λειτουργώντας ως (αυτόκλητοι) υπερασπιστές «αυτού που θα έπρεπε να κάνουν τα ΕΑΑΚ», οι αντιπαραθετικές πρακτικές σε επίπεδο συνδικαλιστικών υλικών αποφασισμένων από το σχήμα αποτελούν για μας άλλη μία υπαρκτή τάση παραταξιοποίησης του μορφώματος.

Η στρέβλωση που κομίζουν οι παραπάνω πρακτικές δεν μπορεί να αντισταθμιστεί από το γεγονός ότι οι φορείς τους επικαλούνται την πολεμική σε μια αριστερίστικη και παραταξιακή λογική για το μόρφωμα, ακριβώς γιατί την ίδια στιγμή –δυστυχώς– ρίχνουν νερό στον μύλο της επικράτησης αυτής της γραμμής.

Για την πολιτική λειτουργία των σχημάτων

5. Θεωρούμε σε κάθε περίπτωση ότι τα σχήματα δεν πρέπει να αποτελούν κανενός είδους ιμάντα μεταβίβασης καμίας κομματικής γραμμής. Οφείλουν να αποτελούν κύτταρα πολιτικοποίησης τόσο για τον κόσμο των σχημάτων όσο και για τον κόσμο των συλλόγων, οφείλουν εντέλει να είναι ανοιχτά εργαστήρια πολιτικής γραμμής και όχι τυπικοί επικυρωτές προαποφασισμένων αποφάσεων.

Εμείς λέμε ότι τα ΕΑΑΚ ποτέ στην ιστορία τους δεν υπήρξαν «παράταξη» κανενός πολιτικού ρεύματος της αντικαπιταλιστικής και ριζοσπαστικής αριστεράς. Κατέκτησαν τη θέση τους μέσα στο φοιτητικό κίνημα ως ενωτικός χώρος, χώρος συνάντησης διαφορετικών ρευμάτων, χώρος που μπορούσε να προάγει διαδικασίες ανασύνθεσης και ενωτικής συμπόρευσης. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, σε ένα δύσκολο τοπίο για όλη τη ριζοσπαστική αριστερά, χρειαζόμαστε ενωτικά πεδία όπου να συνυπάρχουν γύρω από μια δημοκρατική λειτουργία, κινηματική πρακτική και ριζοσπαστικό αντικαπιταλιστικό προσανατολισμό ανένταχτες/οι αγωνίστριες/ές, ρεύματα της ΛΑΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, άλλες αριστερές ριζοσπαστικές δυνάμεις.

Γι’ αυτόν τον λόγο είμαστε και εμείς αντίθετοι σε κάθε λογική παραταξιοποίησης εντός και εκτός των ΕΑΑΚ, που θα σήμαινε ότι χάνονται τα κρίσιμα πολιτικά και κινηματικά χαρακτηριστικά τα οποία κατέστησαν τα ΕΑΑΚ το πιο επιτυχημένο μόρφωμα της ριζοσπαστικής-αντικαπιταλιστικής αριστεράς στα πανεπιστήμια. Και για να είμαστε ξεκάθαρες/οι προς όλες τις κατευθύνσεις, όσο θα συγκρουστούμε με μια λογική «ΕΑΑΚ - παράταξη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ» άλλο τόσο θεωρούμε ατελέσφορη μια λογική «φοιτητικής παράταξης ΛΑΕ», έστω και στο όνομα της «μαζικής γραμμής». Τυχόν αποδιάρθρωση του ενωτικού και μαζικού χαρακτήρα των ΕΑΑΚ και της ευρύτερης συσπείρωσης της φοιτητικής αριστεράς απλώς θα εξυπηρετούσε τα σχέδια του κράτους, του καθηγητικού κατεστημένου αλλά και της ΚΝΕ.

Οργανωτική επίλυση των διαφωνιών, δείγμα «μαγκιάς» ή παρακμής;

6. Με βάση όλα τα παραπάνω, η λογική της «οργανωτικής επίλυσης των αντιθέσεων» δεν είναι ουρανοκατέβατη αλλά εδράζεται σε μια σειρά παραγόντων μερικοί από τους οποίους έχουν αναφερθεί αναλυτικά και παραπάνω: ενσωμάτωση του πολιτικού αδιεξόδου, αμηχανία ως προς την εκπόνηση γραμμής μαζών στην περίοδο, φυγή σε «υπερπολιτικοποίηση» χωρίς μαζική δράση, (ή/και) κλείσιμο σε φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά και ιεράρχηση οργανωτικής ανάπτυξης.

Ιστορικά αυτή η λογική αποτέλεσε κατεξοχήν στρέβλωση της αναγκαίας πολιτικής κουλτούρας συντροφικής και συναγωνιστικής αντιπαράθεσης που πρέπει να διαπερνά το εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα, την ίδια στιγμή που πήγαινε πάντοτε χέρι χέρι με την προώθηση μιας «οπαδικού χαρακτήρα», απλουστευτικής ή εκχυδαϊστικής αντιμετώπισης των άλλων πολιτικών αντιλήψεων.

Στα παραπάνω εμπλέκεται ένα ευρύ φάσμα δυνάμεων της φοιτητικής αριστεράς. Είδαμε τις άθλιες επιθέσεις της ΚΝΕ στις δυνάμεις των ΕΑΑΚ, που μας δημιούργησαν αποτροπιασμό με το πόσο απέχουν από αυτό που μπορεί να θεωρούμε «ήθος κομμουνιστή αγωνιστή». Βλέπουμε όμως την ίδια στιγμή και μέσα στα ΕΑΑΚ μια κλιμάκωση της οργανωτικής αντιπαράθεσης μεταξύ συντρόφων η οποία θλίβει, προβληματίζει, απογοητεύει και κυρίαρχα πληγώνει και εκθέτει συνολικά το εγχείρημα των ΕΑΑΚ και ως εκ τούτου πρέπει άμεσα να τερματιστεί.

Τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης

7. Αποδεικνύεται γι’ ακόμα μία φορά ότι οι πολιτικές αντιθέσεις που είναι πραγματικές οφείλουν πάντα να επιλύονται με πολιτικό τρόπο στο εσωτερικό του δικτύου και των σχημάτων και όχι με αλυσιδωτή κλιμάκωση βίας από όλες τις μεριές, όπως και έγινε (ανεξαρτήτως αν υπάρχει παραδοχή αυτού ή όχι). Ιστορικά αυτή η επιλογή αντιπαράθεσης είτε παρουσιαζόταν ως «η μοναδική δίοδος διεξαγωγής πολιτικής αντιπαράθεσης» προκειμένου οι αδιέξοδες αντιθέσεις να επιλυθούν είτε αποτύπωνε τη στρέβλωση μιας φυσιογνωμίστικης τοποθέτησης περί κουλτούρας και συντροφικότητας μεταξύ των μελών των σχημάτων. Οποιαδήποτε από τις δύο κι αν ήταν η αιτιολόγηση, είναι σαφές ότι βύθισε για μεγάλο χρονικό διάστημα τα ΕΑΑΚ στην εσωστρέφεια και διαιώνισε την πολιτική κρίση τους, κάτι που σε τελική ανάλυση προκάλεσε και τις οργανωτικές αντιπαραθέσεις. Πολλώ δε μάλλον, τα γεγονότα οργανωτικής αντιπαράθεσης στα ΕΑΑΚ Θεσσαλονίκης είναι απόρροια όλης της παραπάνω κατάστασης, της επικρατούσας τάσης αμηχανίας και φυγής από τα πραγματικά κινηματικά και πολιτικά καθήκοντα.

8. Εμείς, ως Αριστερή Ανασύνθεση, δεν θέτουμε τον εαυτό μας έξω από την επικρατούσα αμηχανία στην αριστερά, δεν διεκδικούμε το αλάθητο των επιλογών μας, ούτε το αδιάβλητο από τις τάσεις της παρούσας συγκυρίας. Αναγνωρίζουμε όμως τις τάσεις αυτές, διαβάζουμε τους κινδύνους, και με τον δικό μας τρόπο και με τις δικές μας δυνάμεις δίνουμε τη μάχη της αναγκαίας ανασυγκρότησης του κινήματος και της κομμουνιστικής αριστεράς στην περίοδο. Με πείσμα, θέληση αλλά και ανεπάρκειες. Μια ανεπάρκεια, ωστόσο, που κανείς δεν μπορεί διαχρονικά να μας καταλογίσει είναι η στήριξη λογικών –ή ανοχή σε αυτές– περί οργανωτικής επίλυσης των πολιτικών αντιθέσεων. Απέναντι σε αυτές τις λογικές, οι οποίες δεν έχουν αφήσει και εμάς ως οργάνωση στο απυρόβλητο στο παρελθόν, δεν πρόκειται να είμαστε φειδωλοί στην κριτική. Τις στηλιτεύσαμε πολιτικά και τότε, το ίδιο κάνουμε και σήμερα ακριβώς επειδή είναι ζήτημα αρχών και διαφορετικής στρατηγικής αντίληψης για τα κινήματα, την κομμουνιστική αριστερά και τον κοινωνικό μετασχηματισμό.

Όλες οι οργανωμένες δυνάμεις που εμπλέκονται στην αντιπαράθεση οφείλουν να συμβάλουν στην αποκλιμάκωση, να τερματίσουν κάθε συζήτηση περί οργανωτικών μέτρων και να αναπτύξουν με ειλικρίνεια τα πολιτικά τους σχέδια για τα ΕΑΑΚ και το κίνημα, θέτοντάς τα στην κρίση του πολιτικού δυναμικού των ΕΑΑΚ και πάνω από όλα του κοινωνικού δυναμικού των φοιτητικών συλλόγων.

Για τη συζήτηση ενόψει του πανελλαδικού διημέρου

9. Σε αυτή την κρίσιμη στιγμή, είναι σημαντικό να μην επικρατήσει ούτε η μέχρι τέλους οργανωτική αντιπαράθεση ούτε η ακατάσχετη καταγγελιολογία, πολλώ δε μάλλον η μεταφορά του διαξιφισμού σε επίπεδο πολιτικών μετώπων, αγωνιστές των οποίων παρεμβαίνουν στα ΕΑΑΚ. Ως πολιτικοσυνδικαλιστικό εγχείρημα, τα ΕΑΑΚ δεν είναι ούτε πτέρυγα ούτε παράταξη, απείχαν και θα απέχουν από την ευθεία πολιτική αναφορά σε οποιονδήποτε χώρο της αριστεράς. Κινήσεις που συμβάλλουν στην καλλιέργεια ενός κλίματος διαξιφισμού μεταξύ πολιτικών μετώπων ως εκ τούτου είναι άστοχες, ατυχείς και με αντίστροφα πολιτικά αποτελέσματα ανεξαρτήτως προθέσεων, συναινώντας στην αναπαραγωγή κακού κλίματος για το εσωτερικό του δικτύου σχημάτων της ΕΑΑΚ.

Για μας, το κλίμα που έχει δημιουργηθεί μπροστά στο πανελλαδικό διήμερο των ΕΑΑΚ είναι αντιθέτως ένα κλίμα έντασης και αποπροσανατολισμού από τα πραγματικά επίδικα πάνω στα οποία είναι αναγκαία η συζήτηση και η μεγαλύτερη δυνατή ενοποίησή μας. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε ότι από την οργανωτική αντιπαράθεση που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα εντός των ΕΑΑΚ λείπει ένα επί της ουσίας πολιτικό-κινηματικό επίδικο. Έτσι είτε το πολιτικό-κινηματικό επίπεδο υποτιμάται πλήρως (βλ. στάση δυνάμεων των ΕΑΑΚ στις 30.3) είτε αποτυπώνονται μέχρι και αποπροσανατολιστικές συγκλίσεις (βλ. τη στάση δυνάμεων των ΕΑΑΚ στις κινητοποιήσεις στις 22.3).

Για το αναγκαίο προχώρημα της συζήτησης

10. Τα ΕΑΑΚ προκειμένου να σταθούν αντάξια της περιόδου και να τοποθετηθούν πάνω στα κρίσιμα ερωτήματά της για τους φοιτητικούς χώρους (σύγχρονες αλλαγές στο πανεπιστήμιο, τάσεις εντός φοιτητικής νεολαίας, κινηματικοί στόχοι, σημεία συμπύκνωσης της αντιπαράθεσης με την πολιτική των μνημονίων και της Ε.Ε.), πρέπει να δουν κατάματα την αναγκαιότητα και τη δυνατότητα να χαραχτεί ένας σχεδιασμός διεκδικητικός, κινηματικός και μαχητικός, ο οποίος να στρατεύσει μάζες φοιτητών/τριών απέναντι στην κυβέρνηση και τους θεσμούς, την αναγκαιότητα και τη δυνατότητα να συσπειρώνουν ευρύτερες δυνάμεις και πρωτοπόρους αγωνιστές, να οικοδομούν κοινωνικές συμμαχίες εντός και εκτός πανεπιστημίου και να διαμορφώνουν ένα πλατύ μαζικό αριστερό ρεύμα εντός των σχολών σε κατεύθυνση ενάντια στις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις στην εκπαίδευση, την πολιτική της φτώχειας και της ανεργίας, την κυβέρνηση και τους θεσμούς.

Τα παραπάνω χρωματίζονται κατά τη γνώμη μας από την επιμονή στην ανάγκη για ενιαίες και όσο το δυνατόν κινηματικές, μαχητικές πρωτοβουλίες, αλλά και από την επιμονή στην ανάγκη να μην προδοθεί περαιτέρω το κεκτημένο πολιτικής και εκλογικής συνεργασίας των δυνάμεων της ΕΑΑΚ, της ΑΡΕΝ και του ΑΡΔΙΝ, που οφείλουν από κοινού να δώσουν μια κρίσιμη μάχη για την τοποθέτηση της φοιτητιώσας νεολαίας ενάντια στις ασκούμενες πολιτικές και το συλλογικό αδιέξοδο που βιώνει η νέα γενιά.

Εμείς σε αυτά τα ΕΑΑΚ θέλουμε να τοποθετηθούμε, γιατί πιστεύουμε και βλέπουμε ότι αυτά τα ΕΑΑΚ υπάρχουν. Υπάρχουν ΕΑΑΚ που εξασφαλίζουν μια υλική νίκη, που παλεύουν τον φασισμό, που στέκονται όρθια απέναντι στη στοχοποίηση των ΜΜΕ και οι σύλλογοι τους αναγνωρίζουν σαν σάρκα από τη σάρκα τους, που κινούνται μετωπικά και καταφέρνουν να συγκλίνουν με σύμμαχες πολιτικές λογικές. Επιμένουμε, όχι στα ΕΑΑΚ που φωνάζουν επαναστατικές κορόνες την ίδια στιγμή που οδηγούν το «καράβι στα βράχια», αλλά στα ΕΑΑΚ που στρίβουν το τιμόνι προς τα αχαρτογράφητα νερά της θάλασσας, αντικρίζοντας τεράστιες δυσκολίες αλλά και τεράστιες δυνατότητες.

Ως Αριστερή Ανασύνθεση δεσμευόμαστε ότι θα πράξουμε με αυτόν τον τρόπο τιμώντας την επιλογή μας να βρισκόμαστε σε αυτό το χώρο 26 και πλέον χρόνια, αντιμετωπίζοντας αυτές τις δυσκολίες, βλέποντας όμως και αυτές τις δυνατότητες.