ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ


Henri Lefebvre

Η εισβολή του Μάη


ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΚΤΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ


Να μη συνηθίσουμε το τέρας της κανονικότητας


Γι’ άλλη μία φορά μέσα σε έξι μήνες διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας γίναμε μάρτυρες ακόμα μιας επιχείρησης εκκένωσης κατάληψης στο κέντρο της Αθήνας, αυτή τη φορά μακριά από τα Εξάρχεια. Άλλωστε η εκκένωση των καταλήψεων και των στεκιών, αλλά και ολόκληρων περιοχών, και η επιστροφή στη νομιμότητα, κατ’ αφήγηση της Ν.Δ. ήταν το κυρίαρχο προεκλογικό θέμα στην ατζέντα της. Αρωγός σε αυτή την προσπάθεια, η πάντα διαθέσιμη Ελληνική Αστυνομία που διά των εκπροσώπων της διεκδικεί στα μέσα τη μερίδα που της αναλογεί ως υπερασπίστρια της τάξης. 

Από τις βίαιες προσαγωγές της πορείας για την επέτειο του Πολυτεχνείου και της 6ης Δεκέμβρη μέχρι το δημόσιο γδύσιμο της κοπέλας στην οδό Πατησίων, το επίπεδο της βίας κλιμακώθηκε αστραπιαία με αποκορύφωμα την εικόνα που κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνοντας τον ιδιοκτήτη γειτονικού σπιτιού στην κατάληψη δεμένο με χειροπέδες πισθάγκωνα, κουκούλα στο κεφάλι και σχεδόν γυμνό στην ταράτσα του σπιτιού του ξημερώματα Δεκεμβρίου. Η εφαρμογή της κανονικότητας και του δόγματος «Νόμος και Τάξη» από την ΕΛΑΣ δείχνει ότι δεν υπολογίζει ούτε καν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Αντίθετα, με τη σύμφωνη γνώμη και κάλυψη των κυβερνητικών εκπροσώπων και των φιλικών ΜΜΕ, επενδύει στην καταπάτησή τους, και κυρίως στον εξευτελισμό της ανθρώπινης προσωπικότητας1  με στόχο την επικράτηση του φόβου στα ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας που αντιστέκονται, ή που τείνουν να αντιστέκονται σε ενδεχόμενες οξύνσεις.

 

Ρεβανσισμός καταστολή και αντιβία

Είναι κοινά αποδεκτό ότι ο ρεβανσισμός της κυβέρνησης ενάντια σε οτιδήποτε αντιστέκεται ήδη έχει ξεκινήσει από την πρώτη μέρα διακυβέρνησης και στο πέρασμά του καταπατά θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Ένας ρεβανσισμός που ξεκινάει από την κατάργηση κεκτημένων δικαιωμάτων στην εργασία, στον συνδικαλισμό, στην παιδεία, στο περιβάλλον και σύντομα στην ασφάλιση, χωρίς να διαφαίνεται το τέλος. Βέβαια, αυτό το κρεσέντο καταστολής δεν χρεώνεται αποκλειστικά στη Ν.Δ. του 2019. Όλες οι προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΑΝ.ΕΛ., ΔΗΜ.ΑΡ., ΛΑΟΣ), προκειμένου να θωρακίσουν την οικονομική τους πολιτική και τις αποφάσεις τους επ’ αυτής, έπαιξαν το χαρτί της καταστολής και της βίας και, για να είμαστε δίκαιοι, άλλες περισσότερο και άλλες λιγότερο. 

Την τελευταία δεκαετία υπάρχουν σημάδια έντονης ριζοσπαστικοποίησης της νεολαίας (άρθρο 16, δολοφονία Α. Γρηγορόπουλου ⎼ εξέγερση 2008, ένοπλη δράση μικρής ηλικίας ατόμων, φοιτητικές κινητοποιήσεις κ.ά.), πράγμα που ξαναγεννά τον πειρασμό, από μεριάς του κυριάρχων, για πειραματισμό με τη βία, έστω και ως ερώτημα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Αυτό σημαίνει προτάσεις για νέα συστήματα κράτησης, νέους νόμους που να ποινικοποιούν την αντίσταση, νέας τεχνολογίας όπλα - χημικά - αύρες, νέες μέθοδοι καταστολής κ.λπ. 

Υπάρχει όμως μια ιδιαιτερότητα: Για πρώτη φορά σε περίοδο ειρήνης, σε τέτοια κλίμακα η βία που ασκούν οι θύτες (αστυνομία) διαχέεται στην κοινωνία, εγκολπώνεται και μετασχηματίζεται ως αισθητική, δημιουργώντας αυτόκλητους προστάτες σε ρόλο σερίφη γειτονιάς. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται μια νέα κοινωνική κατάσταση όπου πολίτες συνειδητά ενεργούν μαζί με την αστυνομία ή επικροτούν τις ενέργειές της απέναντι κυρίως σε πρόσφυγες και μετανάστες, αριστερούς, ΛΟΑΤΚΙΑ άτομα και αντιφασίστες, χτίζοντας ένα ζοφερό μέλλον καταστολής. Τα παραδείγματα πολλά. Η δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου, για παράδειγμα, είναι η μεταφορά της βίας του κράτους στους πολίτες μεταφρασμένη σε αίσθημα προστασίας της ιδιοκτησίας τους. Η παρουσία «αγανακτισμένων» πολιτών σε στενά που κυνηγούσαν διαδηλωτές ή τους εγκλώβιζαν για να τους συλλάβει η αστυνομία είναι άλλο ένα τέτοιο παράδειγμα μεταφοράς της βίας στο κοινωνικό σύνολο, όπως και η δολοφονία της δεκατριάχρονης Ρομ από τον κρεοπώλη στην Άμφισσα. 

Από την άλλη, όταν υπάρχει απάντηση στη βία του κράτους από το κίνημα, αντιμετωπίζεται και χαρακτηρίζεται από τους εκπροσώπους του με πηχυαίους τίτλους ως «τρομοκρατία απέναντι στη δημοκρατία». Ακόμα και νομιμοποιημένες πρακτικές «βίαιης» κοινωνικής διαμαρτυρίας αντιμετωπίζονται ως παράνομες και ζητείται από την αριστερά και τα κοινωνικά κινήματα, καταδίκη. Η ένταση των πρακτικών αυτών, στους χώρους εργασίας, στους δημόσιους χώρους, στις προτάσεις για περιορισμό του δικαιώματος στη διαδήλωση, στην προσπάθεια ποινικοποίησης ή προληπτικής καταστολής των «δυναμικών» πρακτικών που βρίσκονται στο όριο της νομιμότητας (καταλήψεις κτιρίων, αποκλεισμοί δρόμων, παρακώλυση δημόσιων λειτουργιών κ.λπ.) επιβεβαιώνουν αυτή την τάση.

 

Διαρκής αντίσταση

Ως ενεργά μέλη της κοινωνίας και με κοινή δράση των δυνάμεων του εργατικού, λαϊκού και φοιτητικού κινήματος, οφείλουμε να ⎼και θα⎼ δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις για να εμποδίσουμε να ριζώσει στις πόλεις μας ο αυταρχισμός που γεννιέται. Είναι επιτακτική η ανάγκη να βρεθούμε απέναντι στη φασιστικοποίηση της δημόσιας και πολιτικής ζωής και να ανατρέψουμε την αντιλαϊκή πολιτική, τους εμπνευστές της και αυτούς που την εφαρμόζουν. Οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής αριστεράς που επιμένουν στις δυνατότητες δημιουργίας μαζικής κοινωνικής και πολιτικής αντιπολίτευσης δεν μπορούν ούτε να σφυρίζουν αδιάφορα, ούτε να υπεκφεύγουν με δικαιολογίες περί «δικαιωματισμού και ανόητων θεμάτων». Πρέπει να κοιτάξουμε το φαινόμενο στα μάτια. 

Άλλωστε, ιστορικά, το εργατικό κίνημα και η αριστερά αναφέρονται στη δυνατότητα ένοπλης πάλης όταν οι συνθήκες το απαιτούν και όταν εκφράζει μαζικούς όρους: «Γι’ αυτόν τον λόγο και η αριστερά συντάσσεται με τη βία των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων, τις λαϊκές ένοπλες εξεγέρσεις ή ακόμα και τη μαζική λαϊκή αντιβία, π.χ. απέναντι σε μια έξαρση της κρατικής καταστολής».2  Αυτό δεν μπορούμε να το κρύψουμε. 

Ως μέλη αυτής της αριστεράς, και με την εμπειρία των κοινωνικών αγώνων που κουβαλάμε, με βεβαιότητα μπορούμε να πούμε ότι η δύναμή μας αυτή τη χρονική στιγμή δεν μπορεί να αναζητείται σε κάποια επιχειρησιακή ή στρατιωτική υπεροχή απέναντι στην αστυνομία και στο κράτος, αλλά στη δυνατότητά μας να υπερασπιζόμαστε με συλλογικό τρόπο τις γειτονιές μας, τις σχολές μας και τα σχολεία μας από τις επιθέσεις της αστυνομίας. Οφείλουμε να βγούμε εκτός των τειχών μιας ατέρμονης κουβέντας για τους τρόπους αντιμετώπισης της καταστολής και να διεκδικήσουμε τον δημόσιο χώρο, χωρίς να φοβόμαστε τις ασπίδες και τα χακί τους. Η αντίσταση στη βία του κράτους δεν είναι προνόμιο καμίας συλλογικότητας, οργάνωσης ή κόμματος, είναι υποχρέωση όλων. Γιατί, αν δεν ακούμε τις μπότες τους ακόμα στις ταράτσες μας, δεν είναι γιατί δεν ενδιαφέρονται για εμάς, αλλά γιατί δεν είναι η σειρά μας ακόμη. 

Είναι επιτακτικό να βρούμε τη λύση για να σπάσουμε τον φόβο και να απαντήσουμε στην καταστολή και την αστυνομοκρατία. Να σταματήσουμε να δεχόμαστε τη βία τους ως κανονικότητα γιατί όταν «η ανοχή πολλαπλασιάζει τα ζώα στη δημόσια ζωή, τα ισχυροποιεί και τα βοηθά να συνθέσουν με ακρίβεια τη μορφή του τέρατος που προΐσταται, ελέγχει και μας κυβερνά».3  Οι συναγωνίστριες και οι συναγωνιστές στη Χιλή μάς δείχνουν τον δρόμο της αντίστασης, κι εμείς επιτάσσεται να τους ακολουθήσουμε με κλειστά τα μάτια. 

 

1. «Κανείς δεν επιτρέπεται να υποβάλλεται σε βασανιστήρια ούτε σε ποινή ή μεταχείριση σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική»: Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα δικαιώματα, άρθρο 5, 1948.
2. Παναγιώτης Σωτήρης, «Αριστερά και βία (ξαναγυρνώντας στη συζήτηση)», ektosgrammis, Απρίλιος 2010.
3. Μάνος Χατζιδάκις, Τα σχόλια του Τρίτου, 1978.

 

Ο τίτλος του άρθρου αποτελεί παράφραση του κειμένου του Μάνου Χατζιδάκι από τα σχόλια του Τρίτου, που αναγνώστηκε την 30ή Ιουλίου 1978 στο Τρίτο Πρόγραμμα υπό τον τίτλο «Όσο μας τρομάζει η μορφή του τέρατος».
 

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

ΕΚΤΟΣ ΥΛΗΣ|
30/05/2023 - 12:10

Η Απάντηση στον Τζων Λιούις συνιστά πριν απ’ όλα μια εξαιρετική εισαγωγή στον μαρξισμό του Αλτουσέρ, ένα αλτουσεριανό μανιφέστο.

ΕΚΤΟΣ ΥΛΗΣ|
17/01/2023 - 17:34

Ο Φεμινισμός για το 99%, από τα πιο σημαίνοντα κείμενα του ρεύματος της κοινωνικής αναπαραγωγής, είναι γέννημα-θρέμμα της Παγκόσμιας Φεμινιστικής Απεργίας.

ΘΕΩΡΙΑ|
16/12/2021 - 14:44

Τον Νοέμβριο του 1977, από το βήμα του συνεδρίου που διοργάνωσε στη Βενετία η εφημερίδα Il Manifesto, ο Αλτουσέρ αναφωνεί «Επιτέλους, η κρίση του μαρξισμού!».

ΚΟΙΝΩΝΙΑ/ΚΙΝΗΜΑΤΑ|
09/02/2021 - 16:16

Ένα κίνημα για δημόσιο, δωρεάν και δημοκρατικό πανεπιστήμιο, είναι πρώτα απ’ όλα ένα κίνημα για ανοιχτό πανεπιστήμιο.